Στην Ευρωπαϊκή Πύλη Δεδομένων συλλέγονται τα μεταδεδομένα των πληροφοριών του δημόσιου τομέα που είναι διαθέσιμα σε πύλες δημόσιων δεδομένων στην επικράτεια των ευρωπαϊκών χωρών. Συμπεριλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με την παροχή δεδομένων και τα πλεονεκτήματα περαιτέρω χρήσης τους.
Ο όρος Ανοιχτά (κρατικά) δεδομένα αφορά πληροφορίες που συλλέγονται, παράγονται ή αποκτώνται δια αντιτίμου από τους δημόσιους φορείς (ένα άλλο όνομα είναι Πληροφορίες του δημόσιου τομέα) και διατίθενται δωρεάν προς περαιτέρω χρήση για οιονδήποτε σκοπό. Στην άδεια καθορίζονται οι όροι χρήσης. Οι αρχές που διέπουν τα Ανοιχτά δεδομένα αναλύονται στον ορισμό Ανοιχτής γνώσης.
Πληροφορίες δημόσιου τομέα είναι αυτές που τηρεί ο δημόσιος τομέας. Η οδηγία για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα αποτελεί κοινό νομικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή αγορά των δεδομένων που κατέχει το κράτος. Οικοδομείται γύρω από τους βασικούς πυλώνες της εσωτερικής αγοράς: την ελεύθερη ροή δεδομένων, τη διαφάνεια και τον θεμιτό ανταγωνισμό. Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν ισχύει καθεστώς Ανοιχτών δεδομένων για όλες τις πληροφορίες του δημόσιου τομέα.
Μάθετε περισσότερα σχετικά με την οδηγία για τις ΠΔΤ και άλλες μη νομοθετικές δραστηριότητες της ΓΔ Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών στον τομέα αυτό.
Πλεονεκτήματα της Χρήσης δεδομένων
Τα οφέλη των Ανοιχτών δεδομένων είναι ποικίλα και εκτείνονται από τη βελτίωση της απόδοσης των δημόσιων διοικήσεων και την οικονομική ανάπτυξη στον ιδιωτικό τομέα μέχρι τη διεύρυνση του κράτους πρόνοιας.
Οι επιδόσεις μπορούν να αυξηθούν χάρη στα Ανοιχτά δεδομένα, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της απόδοσης των δημόσιων υπηρεσιών. Είναι εφικτή η αύξηση της απόδοσης στις διαδικασίες και στα αποτελέσματα των δημόσιων υπηρεσιών χάρη στη διατομεακή ανταλλαγή δεδομένων, που επιτρέπει, για παράδειγμα, την επισκόπηση των περιττών δαπανών.
Η οικονομία έχει μόνο να ωφεληθεί από τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πληροφορίες, περιεχόμενο και γνώσεις, που συμβάλλουν με τη σειρά τους στην ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών και στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων.
Δίνεται δυνατότητα βελτίωσης του κράτους πρόνοιας διότι η κοινωνία ωφελείται από πληροφορίες διαφανέστερες, με αυξημένη προσβασιμότητα. Τα Ανοιχτά δεδομένα ενισχύουν τη συνεργασία, τη συμμετοχή και την κοινωνική καινοτομία.
Η οικονομία έχει μόνο να ωφεληθεί από τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πληροφορίες, περιεχόμενο και γνώσεις, που συμβάλλουν με τη σειρά τους στην ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών και στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων.
Το άμεσο μέγεθος της αγοράς για Ανοιχτά δεδομένα αναμένεται να ανέλθει το 2016 σε 55,3 δισεκατομμύρια ευρώ στην ΕΕ των 28+. Στο διάστημα 2016-2020 το μέγεθος της αγοράς θα αυξηθεί κατά 36,9% φθάνοντας το 2020 τα 75,7 δισεκατομμύρια ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της διόρθωσης του πληθωρισμού. Το συγκεντρωτικό άμεσο μέγεθος της αγοράς για το διάστημα 2016-2020 εκτιμάται στα 325 δισεκατομμύρια ευρώ.
Νέες θέσεις εργασίας δημιουργούνται χάρη στην τόνωση της οικονομίας και αυξάνεται η ζήτηση προσωπικού με τις απαιτούμενες δεξιότητες για να εργαστεί με δεδομένα. Το 2016 θα υπάρχουν 75.000 θέσεις εργασίας για Ανοιχτά δεδομένα στον ιδιωτικό τομέα της ΕΕ των 28+. Μέχρι το 2020 ο αριθμός θα αυξηθεί φθάνοντας σχεδόν τις 100.000 θέσεις εργασίας Ανοιχτών δεδομένων, ενώ θα δημιουργηθούν περίπου 25.000 νέες άμεσες θέσεις εργασίας για Ανοιχτά δεδομένα.
Οι επιδόσεις του δημόσιου τομέα βελτιώνονται χάρη στα Ανοιχτά δεδομένα. Επιτυγχάνεται μεγαλύτερη απόδοση στις διαδικασίες και στα αποτελέσματα των δημόσιων υπηρεσιών χάρη στη διατομεακή ανταλλαγή δεδομένων, με την οποία επιταχύνεται η πρόσβαση σε πληροφορίες. Το 2020 η σωρευμένη εξοικονόμηση κόστους της ΕΕ των 28+ προβλέπεται στα 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ.
Από τα Ανοιχτά δεδομένα προκύπτει κέρδος στην απόδοση διότι χρησιμοποιούνται δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε πληροφορίες με συνέπεια να βελτιώνεται η λήψη μεμονωμένων αποφάσεων. Αναλύονται τρεις μελέτες περιπτώσεων: πώς μπορούν τα Ανοιχτά δεδομένα να σώσουν ζωές, να χρησιμοποιηθούν για εξοικονόμηση χρόνου και να επιτρέψουν να αποκομίσουμε περιβαλλοντικά οφέλη. Έχουν για παράδειγμα, τη δυνατότητα να σώζουν 7000 ζωές το χρόνο επιταχύνοντας την παροχή ανάνηψης, ενώ στο κυκλοφοριακό μπορούν να εξοικονομήσουν 629 εκατομμύρια ώρες περιττού χρόνου αναμονής στους δρόμους της ΕΕ.
Τα ευρήματα της οικονομικής μελέτης περί ωφελείας των Ανοιχτών δεδομένων διατίθενται εδώ σε περίληψη:
Κατάλογος ελέγχου για την Χρήση Δεδομένων
Επανέλεγχος των βημάτων που απαιτούνται πριν από τη χρήση των δεδομένων.
Η δυνατότητα πρόσβασης σε δεδομένα είναι σημείο εκκίνησης. Τα δεδομένα δεν αποτελούν αυτοσκοπό. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν με διαφορετικούς τρόπους και για διαφορετικούς σκοπούς. Ενδέχεται επίσης να διατίθενται βάσει διαφορετικών αδειών, σε ποικίλους μορφότυπους, και να μην έχουν την ίδια ποιότητα.
Ο σκοπός σας
Καθορίστε τον σκοπό σας: Η χρήση Ανοιχτών δεδομένων προσθέτει αξία στις δραστηριότητές σας στο πλαίσιο διαφορετικών σκοπών. Με τα Ανοιχτά δεδομένα αποκτάτε εικόνα επί συγκεκριμένου θέματος για το οποίο αναζητάτε πληροφορίες ή θέλετε να συντάξετε σχετικό κείμενο (π.χ. δημοσιογραφικά δεδομένα). Μπορείτε επίσης να συμπληρώσετε τις απαιτούμενες πληροφορίες σε μια εφαρμογή ή υπηρεσία: π.χ. να δώσετε στοιχεία σχετικά με σχολεία, εάν αναπτύσσετε μια εφαρμογή που βοηθά τους γονείς να βρουν το σχολείο που είναι καλύτερο για τα παιδιά τους. Οι επιχειρήσεις πάλι, μπορούν να κάνουν χρήση Ανοιχτών δεδομένων για να δημιουργήσουν βελτιωμένα προφίλ πελατών και να ανταποκριθούν πληρέστερα στις ανάγκες των πελατών τους. Ιδιωτική είτε εμπορική, η χρήση Ανοιχτών δεδομένων προσφέρει πολλές δυνατότητες.
Ταυτοποιήστε τις ετικέτες των δεδομένων: Αφού καθορίσετε για ποιον σκοπό χρειάζεστε τα δεδομένα, βεβαιωθείτε ότι καλύπτουν τις ανάγκες σας, εξετάζοντας τις ετικέτες των δεδομένων και τα μεταδεδομένα (δεδομένα που αφορούν δεδομένα). Αν θέλετε π.χ. να αναπτύξετε μια εφαρμογή παροχής συμβουλών στους γονείς σχετικά με τα καλύτερα Δημοτικά της γειτονιάς τους, πρέπει να ελέγξετε αν το σύνολο δεδομένων που θέλετε να χρησιμοποιήσετε εμπεριέχει Δημοτικά σχολεία, αν καλύπτει την περιοχή που οριοθετήσατε και αν διατίθενται δείκτες επιδόσεων.
Ανοιχτή άδεια
Ελέγξτε τον βαθμό ευχέρειας: Μελετήστε τις πληροφορίες που δίνονται στην άδεια και αφορούν το σύνολο δεδομένων. Βεβαιωθείτε ότι διατίθεται άδεια που σας επιτρέπει να χρησιμοποιήσετε τα δεδομένα όπως σκοπεύετε (π.χ. εάν αναπτύσσετε μια εμπορική εφαρμογή βεβαιωθείτε ότι επιτρέπεται η περαιτέρω χρήση για εμπορικούς σκοπούς).
Ελέγξτε τις προδιαγραφές σχετικά με την αναφορά προέλευσης: Πιθανόν να ορίζεται στην άδεια ότι οι χρήστες των δεδομένων υποχρεούνται να αναφέρουν ποιος τα εξέδωσε, συνεπώς οφείλετε να αναφέρετε τον κάτοχο των δεδομένων, κατά τη διάθεση του προϊόντος ή της υπηρεσίας σας. Αυτό ονομάζεται «αναφορά προέλευσης».
Ελέγξτε τις προδιαγραφές σχετικά με δικαιώματα Share-Alike: Εάν στην άδεια ορίζεται ότι όσοι αναμιγνύουν τα δεδομένα με άλλα δεδομένα οφείλουν επίσης να δημοσιοποιούν τα αποτελέσματα ως Ανοιχτά δεδομένα, υποχρεούστε να δημοσιεύετε τα δικά σας δεδομένα βάσει ανάλογης άδειας, εάν έχετε προσθέσει άλλα δεδομένα στην πρωτότυπη πηγή. Αυτό ονομάζεται «share-alike». Βεβαιωθείτε ότι η άδεια συνάδει με τον σκοπό για τον οποίο κάνετε χρήση των δεδομένων.
Αν δεν υπάρχει άδεια, δεν έχετε πληροφόρηση για ισχύοντες όρους και προϋποθέσεις! Συνιστάται να επικοινωνήσετε με τον κάτοχο των δεδομένων για να μάθετε ποιες χρήσεις επιτρέπονται.
Μορφότυποι αρχείων
Μόλις βεβαιωθείτε ότι βρήκατε το κατάλληλο σύνολο δεδομένων, σας ανοίγονται πιθανότατα δυνατότητες καταφόρτωσης με διαφορετικούς μορφότυπους αρχείων· ανάλογα με τον γραμματισμό σας στην πληροφορική, μπορείτε να επιλέξετε τον καταλληλότερο τύπο αρχείου. Για δεδομένα σε μορφή πίνακα προτιμάται συνήθως ο μορφότυπος αρχείου .csv, που σας επιτρέπει να προσθέσετε πληροφορίες στο αρχείο, ή να κάνετε υπολογισμούς με τα δεδομένα. Σύνολα δεδομένων με δυνατότητα προσαρμογής δημοσιεύονται με ανοιχτό μορφότυπο αρχείου. Τα περισσότερα σύνολα δεδομένων διατίθενται με ανοιχτό μορφότυπο αρχείου, αλλά σημειώστε ότι υπάρχουν μορφότυποι (όπως .pdf) που δεν επιδέχονται αλλαγές.
Ποιότητα δεδομένων
Στη σελίδα από την οποία θέλετε να καταφορτώσετε το σύνολο δεδομένων πρέπει να υπάρχει ενημέρωση σχετικά με την τελευταία ημερομηνία αλλαγών στο αρχείο. Αν αναζητάτε δεδομένα για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, πρέπει να διαπιστώσετε αν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τη συγκεκριμένη περίοδο ή αν επικαιροποιήθηκαν προσφάτως. Βεβαιωθείτε αν όντως συμπεριλαμβάνεται στο αρχείο η ενημέρωση που περιμένατε να βρείτε και ότι ξέρετε τη σημασία των διαφόρων σημάτων.
Ακολουθεί σύντομος κατάλογος ελέγχου που εκπόνησε το Open Data Institute (Ίδρυμα Ανοιχτών δεδομένων):
Μορφή
- Πώς έγινε η επεξεργασία των δεδομένων;
- Είναι σε μη επεξεργασμένη ή σε επεξεργασμένη μορφή;
- Ποιον αντίκτυπο έχει η μορφή τους στην ανάλυση/στο προϊόν/στην εφαρμογή σας;
- Ποιες συντακτικές (γλώσσα) και σημασιολογικές (νόημα) μετατροπές χρειάζεται να κάνετε;
- Είναι συμβατά με άλλα σύνολα δεδομένων που έχετε;
Ποιότητα
- Πόσο επίκαιρα είναι τα δεδομένα;
- Πόσο τακτικά επικαιροποιούνται;
- Κατανοείτε όλα τα πεδία και τα συμφραζόμενά τους;
- Για πόσο διάστημα θα μείνουν δημοσιευμένα; Ποιες οι δεσμεύσεις του εκδότη;
- Τι έχετε διαπιστώσει όσον αφορά την ακρίβεια των δεδομένων;
- Ποιος ο χειρισμός των ελλιπών δεδομένων;
Πλοηγηθείτε στην Ευρωπαϊκή Πύλη Δεδομένων και ανακαλύψτε πώς προσφέρεται να καλύψει τις ανάγκες σας σχετικά με τα δεδομένα.